TASK SİSTEMİ
TASK projesi, ortaokul ve lise öğretmenleri için Anahtar Yeterlilikleri değerlendirmek ve okullar tarafından kullanılan modelle belgelendirmeye izin vermek için bir yöntem sunmaktadır.
TASK metodolojisi, 4 ustalık seviyesine dayanıyor ve gerçek durumları ve ilgili ustalık düzeyini yansıtan gerçek görevleri önermektedir.
Yeterlilik tanımlamaları Avrupa Referansları temel alınarak üretilmiştir. (DIGCOMP: Avrupa’da Dijital Yeterliliği Anlama ve Geliştirme Planı, Bildiri EUR 26035 EN, Dijital Yeterlilik için; CEFR Avrupa Ortak Dil Referans Çerçevesi: Dil yeterlilikleri öğrenme, öğretmen ve ölçme).
TASK değerlendirme yöntemi, yetişkin eğitimindeki Anahtar Yeterlilikleri değerlendirmek için önceki bir Avrupa Grundtvig projesinde (Yaşam Boyu Öğrenme Programı) yaratılan değerlendirme modelinin okul bağlamına (Ortaokul ve Lise) uyarlanmasının sonucudur: VINTAGE AGE – 527349-LLP-1-2012-1-IT-GRUNDTVIG-GMP
Vintage modeli, 5 Avrupa ülkesinde 100’den fazla kişide test edildi ve Leiden Üniversitesi tarafından onaylandı ve otantik, kendinden yansıtıcı, proaktif ve bağlama dayalı değerlendirme metodolojisi olmasıyla karakterize edildi.
Otantik Görev.
Gerçek hayatta otantik görevlerin yerine getirilme performansı ve gözlemlenmesi, TASK değerlendirme sürecinin temelini oluşturmaktadır.
Otantik değerlendirmeler, öğrencilerden öğrendiklerini analiz etmelerini, sentezlemelerini ve daha önemlisi öğrendiklerini uygulamalarını ister. Otantik değerlendirmenin yeterlilik değerlendirmesiyle o kadar iyi uyuşmasının nedeni de budur.
Otantik değerlendirme, bir dizi farklı görevler içerir: soruşturma yapma, yazma, inceleme, tartışma, analiz etme, işbirliği yapma gibi. Öğrencinin eserlerini, cevaplarını ve eylemlerini bilinçli olarak, iyice ve güvenilir bir şekilde yapabildiğini doğrular.
Yeterlilikler ve alanlar
Bir yeterlilik, karmaşık birçok davranışın performansıyla ifade edildiğinden daha iyi gözlem yapabilmek için alt yeterliliklere veya alanlara bölünmüştür.
Örneğin, Anahtar Yeterliliklerden biri olan “Anadilde İletişim” aşağıdaki alanlarda ifade edilmiştir:
Dinleme
Okuma
Yazma
Konuşma
Sözlü etkileşim
TASK çerçevesinde, yeterlilik alanları Avrupa Référentiels temel alınarak seçildi.( DIGCOMP: Avrupa’da Dijital Yeterliliği Geliştirme ve Anlama İçin Bir Çerçeve, CEFR – Diller için Ortak Avrupa Referans Çerçevesi: Öğrenme, Öğretme, Dilsel Yetkinliklerin Değerlendirilmesi vb.)
Ustalık Seviyeleri
Yeterlilik alanlarının her biri farklı ustalık düzeylerinde gerçekleştirilebilir.
TASK çerçevesine göre değerlendirme dört ana seviyeye dayanmaktadır:
D SEVİYESİ – Başlangıç: Öğrenene rehberlik edilirse bilinen durumlarda basit görevleri yapar.
C SEVİYESİ – Temel: Öğrenen basit görevlerde ve yeni durumlarda temel bilgisi ve yeteneği olduğunu, temel kuralları ve beklenen yöntemleri uygulayabildiğini gösterebilir.
B SEVİYESİ – Orta: Öğrenen yeni görevleri yapar ve yeni problemleri çözer, edindiği bilgi ve yeteneği kullanabildiğini gösterir.
A SEVİYESİ – İleri: Öğrenen karmaşık görevleri yapar ve karmaşık problemleri çözer, bilgisinde ve yeteneğinde uzmanlığını gösterir; fikirlerini önerir, destekler ve kararlarında kendini savunur.
Performansın kalitesi
TASK çerçevesine göre, performans kalitesini gözlemlemek ve değerlendirmek için gerçekleştirilen gerçek görevlerin kanıtlarını (resimler, video, eserler, ürünler, alıştırmalar vb.) toplamak gerekir.
Bazı kontrol soruları performansın değerlendirilmesine yön verir, bu kontrol soruları dört boyuta odaklanır: etkililik, eleştirel düşünme, problem çözme ve duyguların yönetimi.
Adım adım değerlendirme
Bir yeterlilik karmaşık ve bütünsel bir davranış yoluyla ifade edilir Bu nedenle, TASK değerlendirme süreci, dört ustalık seviyesinden birine karşılık gelen bütün davranışın genel gözleminden başlar ve sadece ikinci aşamada, alt yeterliklerin tek alanlarındaki performansların analitik gözlemine geçer. Bu analitik gözlem, başlangıçta atanan ustalık düzeyinin uygun olup olmadığını kontrol etmeyi sağlayacaktır.
1. Adım – Yeterliliğin seçimi: Öğrenciden değerlendireceği yeterliliği seçmesi istenir.
2. Adım- Ustalık düzeyinin seçimi: Öğrenci dört farklı durumla karşı karşıya kalır, her biri değerlendirilmek için seçilen yeterliliğin farklı bir ustalık seviyesini yansıtır.
Bu önerilen durumlardan birinde kendisini tanıması istenir. Öğrenci tarafından seçilen ustalık düzeyi, bir sonraki aşamadaki değerlendirme süreci aracılığıyla kontrol edilmesi gereken bir “eğilimin” ilk değerlendirmesini yansıtır. Bu aşamada, öğrencinin seçtiği ustalık düzeyi, mecazi olarak, değerlendirme sürecinde daha net ve odaklanmış ana hatları elde edecek soluk bir resmi temsil eder.
3. Adım– Değerlendirilecek alt yeterliliklerin seçimi: Seçilen yeterliliğin her bir alt alanı için, öğrenciden seçilen ustalık düzeyine karşılık gelen gerçek bir görevi yerine getirmesi istenir.
4. Adım– Gerçek görevin icrası: Öğretmen, öğrencinin performansını gözlemler ve gerçekleştirilen performansın kanıtlarını toplar. (resimler, video, eserler, ürünler, vb.) Bu toplanan kanıtlar hem öğretmenin hem de öğrencinin bir kez daha performansı gözlemlemesine ve yeniden incelemesine ve performansın kalitesini değerlendirmesine olanak tanır.
5. Adım– Performans kalitesinin değerlendirilmesi: Etkililik, eleştirel düşünme, problem çözme, duyguların yönetimi ve performans kalitesinin değerlendirilmesiyle ilgili bir dizi kontrol sorusu içermektedir.
Öz değerlendirme
TASK projesi, öğretmenlere Anahtar Yeterliliklerin değerlendirilmesi ve belgelenmesi için bir yöntem sunmaktadır. Öğretmenler TASK değerlendirme sürecinin uygulanmasında belirleyici rol oynar.
Öğrencilerin rolü
TASK metodolojisine göre öğrenci aktif bir rol oynamaktadır. Öğrenci, karşılaşacağı ustalık düzeyini seçer, öğretmenle beraber kendini tekrar tekrar gözlemlemesi istenir, öğretmen tarafından yönlendirilen öğrenci performansının niteliğini ölçer. Süreç öğretmen ve öğrenciyi içerebilir yada küçük bir öğrenci grubunu veya sınıfı, bir akran değerlendirme prosedürüne dâhil edebilir.
Öğretmenin rolü
Öğretmen, öğrencilerin yeterliliklerini gözlemlemek, açığa çıkarmak ve belgelendirmek için TASK sürecini uygular.
Bu çevrimiçi araç, değerlendirme süreci sırasında öğretmenleri destekleyecek, her bir yeterlilik için ve yeterliliklerin alt alanına ilişkin gerçek görevlere dayanan bir dizi değerlendirme öğesi sunacak, yeterlilik sertifika belgesini doldurmak için yararlı göstergeler ve tanımlayıcılar verecek, nitel ve nicel geribildirimler, öğrencinin performans kalitesini artırmak için öneriler ve performansların analizini sağlamak için toplanan kanıtları kaydetmek için bir veri tabanı (portföy) sunacaktır.
Görevi uygularken, öğretmenden değerlendirme sürecine katılması, öğrenciyi gerekli seçimleri yapmaya yönlendirmesi, davranışları ve performansı inceleyip yorumlaması, toplanan delilleri analiz etmesi, performansın kalitesini ölçmek için kontrol sorularından yararlanması istenmektedir.
Süreç tamamlandığında, öğretmen başlangıçta seçilen ustalık düzeyinin öğrenci için uygun olup olmadığını kontrol edebilir ve onaylayabilir, öğrenci ile birlikte değerlendirmenin sonuçlarını yorumlayabilir, aşırıya kaçma ya da gereği kadar önemsememe durumlarını tespit edebilir ve performansın kalitesini geliştirmek için geri-bildirimde bulunabilir.